یاطاقان ثابت TAIHO 2TRFE STD اصلی

1) معرفی فنی و مشخصات قطعه

یاتاقان‌های ثابت، پوسته‌های نیم‌دایره‌ای و دقیقی هستند که بین میل‌لنگ (Crankshaft) و بلوک سیلندر (Engine Block) قرار می‌گیرند. وظیفه اصلی آن‌ها تحمل بارهای سنگین ناشی از احتراق و دوران میل‌لنگ، فراهم کردن یک سطح لغزشی با حداقل اصطکاک و حفظ فاصله دقیق (Oil Clearance) برای تشکیل فیلم روغن تحت فشار است. برند TAIHO یکی از معتبرترین تولیدکنندگان یاتاقان در جهان و تامین‌کننده اصلی (OEM) برای شرکت‌های خودروسازی بزرگی چون تویوتا است. سایز STD یا استاندارد به این معناست که این یاتاقان برای میل‌لنگی استفاده می‌شود که سنگ‌زنی نشده و در ابعاد کارخانه‌ای خود قرار دارد.

2) جدول فیتمنت و سازگاری (Fitment Mapping)

موتور 2TR-FE یکی از پرکاربردترین و بادوام‌ترین موتورهای تویوتا است که در طیف وسیعی از وانت‌ها و SUVها به کار رفته است.

3) تشریح کاربری و عملکرد

یاتاقان‌های ثابت مستقیماً با میل‌لنگ در تماس فیزیکی نیستند. عملکرد آن‌ها بر اساس پدیده “روانکاری هیدرودینامیک” (Hydrodynamic Lubrication) است. با چرخش میل‌لنگ، پمپ روغن، روغن موتور را با فشار به فضای میکرونی بین یاتاقان و میل‌لنگ تزریق می‌کند. سرعت بالای چرخش میل‌لنگ باعث ایجاد یک “گوه” یا فیلم روغن تحت فشار می‌شود که میل‌لنگ را از سطح یاتاقان جدا کرده و به آن اجازه می‌دهد تا بر روی این بالشتک روغنی شناور باشد. این فرآیند:

1. اصطکاک را به حداقل می‌رساند.
2. حرارت را از مجموعه میل‌لنگ دور می‌کند.
3. نیروهای انفجاری عظیم حاصل از احتراق را جذب و به بلوک سیلندر منتقل می‌کند.
4. فشار روغن موتور را در سطح مطلوب نگه می‌دارد.

4) علائم خرابی و دلایل تعویض

یاتاقان یک قطعه مصرفی نیست و تنها در زمان تعمیر اساسی موتور (Overhaul) تعویض می‌شود. خرابی آن نشان‌دهنده یک مشکل جدی در موتور است.

• صدای “یاتاقان زدن” (Knocking): صدای تق تق عمیق و فلزی از پایین موتور که با افزایش دور موتور، فرکانس آن نیز بیشتر می‌شود.
• افت شدید فشار روغن: روشن شدن چراغ روغن، به خصوص در دور آرام و زمانی که موتور گرم است. دلیل آن افزایش فاصله (خلاصی) بین یاتاقان و میل‌لنگ و فرار روغن است.
• وجود براده‌های فلزی در روغن: مشاهده ذرات براق مسی‌رنگ یا نقره‌ای در روغن موتور تخلیه شده یا روی فیلتر روغن، نشانه قطعی ساییدگی و تخریب یاتاقان است.
• دلایل اصلی خرابی: کارکرد موتور با سطح روغن پایین، استفاده از روغن بی‌کیفیت یا نامناسب، گرفتگی مجاری روغن، و پایان عمر مفید موتور.

5) نکات نصب و آماده‌سازی (بسیار مهم)

نصب یاتاقان یک فرآیند بسیار دقیق و حساس است که فقط باید توسط مکانیک متخصص انجام شود.

1. تمیزی مطلق: کوچکترین ذره گرد و غبار یا براده بین یاتاقان و جای آن می‌تواند باعث خرابی زودهنگام شود. بلوک و میل‌لنگ باید کاملاً تمیز باشند.
2. اندازه‌گیری خلاصی روغن (Oil Clearance): این مهم‌ترین مرحله است. با استفاده از ابزاری به نام پلاستیکیج (Plastigage)، فاصله بین یاتاقان و میل‌لنگ اندازه‌گیری می‌شود. این فاصله باید دقیقاً مطابق با اعداد اعلام شده در دفترچه تعمیراتی تویوتا باشد (معمولاً در محدوده 0.02 تا 0.05 میلی‌متر).
3. روغن‌کاری اولیه: قبل از نصب، پشت یاتاقان‌ها (سمت بلوک) باید کاملاً خشک باشد، اما سطح داخلی آن‌ها (سمت میل‌لنگ) باید با روغن مخصوص مونتاژ (Assembly Lube) آغشته شود.
4. ترتیب و گشتاور بستن: پیچ‌های کپه‌های یاتاقان باید با ترکمتر (Torque Wrench) و طبق ترتیب و گشتاور چند مرحله‌ای مشخص شده توسط سازنده سفت شوند تا از هرگونه تاب برداشتن بلوک جلوگیری شود.

6) قطعات وابسته و مکمل

در یک تعمیر اساسی که نیاز به تعویض یاتاقان ثابت دارد، قطعات زیر نیز باید تعویض یا بررسی دقیق شوند.

7) تفاوت با نمونه اصلی (Genuine) و مقایسه با TAIHO

در اینجا، عبارت “اصلی” به معنای اصالت برند TAIHO است که خود یک برند اصلی (OEM) محسوب می‌شود.

هشدار: از خرید یاتاقان‌های بی‌نام و نشان یا تقلبی که با قیمت‌های بسیار پایین عرضه می‌شوند، اکیداً خودداری کنید. این قطعات از مواد نامرغوب ساخته شده و به سرعت باعث تخریب کامل موتور می‌شوند.