آفتامات داخل دینام ویگو | کمری | JHB تایوان

1) معرفی فنی و مشخصات قطعه

این قطعه، رگولاتور ولتاژ الکترونیکی (Electronic Voltage Regulator) است که در بازار با نام “آفتامات” شناخته می‌شود و در داخل مجموعه دینام (Alternator) نصب می‌گردد. وظیفه اصلی آن، کنترل و تثبیت ولتاژ خروجی دینام در محدوده استاندارد (معمولاً بین 13.8 تا 14.5 ولت) است تا باتری به درستی شارژ شده و از آسیب به سیستم برق خودرو جلوگیری شود. برند JHB یک تولیدکننده معتبر تایوانی در زمینه قطعات برقی افترمارکت است.

2) جدول فیتمنت و سازگاری (Fitment Mapping)

این مدل آفتامات به دلیل طراحی خاص برای دینام‌های شرکت دنسو، در طیف وسیعی از خودروهای تویوتا با موتورهای مشخص به کار رفته است.

نکته مهم: همیشه قبل از خرید، شماره فنی حک شده روی آفتامات معیوب را با شماره‌های مرجع تطبیق دهید.

3) تشریح کاربری و عملکرد

آفتامات به صورت یک حلقه بازخورد (Feedback Loop) عمل می‌کند:

1. نمونه‌برداری ولتاژ: مدار داخلی آفتامات به طور مداوم ولتاژ سیستم برق خودرو را اندازه‌گیری می‌کند.
2. کنترل جریان روتور:

• اگر ولتاژ از حد استاندارد پایین‌تر باشد (مثلاً هنگام روشن کردن چراغ‌ها)، آفتامات جریان بیشتری به سیم‌پیچ روتور دینام ارسال می‌کند. این کار میدان مغناطیسی را تقویت کرده و باعث افزایش ولتاژ خروجی دینام می‌شود.
• اگر ولتاژ از حد استاندارد بالاتر رود (خطر شارژ بیش از حد باتری)، آفتامات جریان روتور را کاهش یا قطع می‌کند تا ولتاژ خروجی به سطح ایمن بازگردد.

3. انتقال جریان: این کنترل از طریق جاروبک‌های (ذغال‌های) متصل به آفتامات انجام می‌شود که روی حلقه‌های لغزنده (Slip Rings) روتور در حال چرخش قرار دارند.

4) علائم خرابی و دلایل تعویض

خرابی آفتامات یکی از شایع‌ترین مشکلات سیستم شارژ است و علائم مشخصی دارد:

• شارژ بیش از حد (Overcharging): ولتاژ خروجی به بالای 15 ولت می‌رسد. علائم آن شامل جوش آوردن آب باتری، بوی اسید سولفوریک از باتری، سوختن مکرر لامپ‌ها و آسیب جدی به ECU و سایر قطعات الکترونیکی است.
• عدم شارژ یا شارژ ضعیف (Undercharging): ولتاژ خروجی کمتر از 13 ولت یا در حد ولتاژ باتری (حدود 12.6 ولت) باقی می‌ماند. علامت اصلی آن روشن شدن چراغ هشدار باتری روی داشبورد، کم نور شدن چراغ‌ها و در نهایت خاموش شدن خودرو پس از تخلیه کامل باتری است.
• نوسان ولتاژ: چراغ‌های خودرو و نور پس‌زمینه داشبورد به صورت متناوب کم و زیاد می‌شوند (Flickering). این نوسان می‌تواند به قطعات الکترونیکی حساس آسیب برساند.

5) نکات نصب و آماده‌سازی

1. ایمنی: قبل از هر کاری، کابل منفی باتری را جدا کنید.
2. باز کردن دینام: دینام باید از روی موتور باز شود. سپس درپوش پلاستیکی پشت دینام (معمولاً با ۳-۴ پیچ) باز می‌شود تا آفتامات نمایان گردد.
3. بازرسی کلکتور (Slip Rings): مهم‌ترین مرحله: قبل از نصب آفتامات جدید، سطح حلقه‌های مسی روتور که ذغال‌ها روی آن کار می‌کنند را به دقت بررسی کنید. اگر این حلقه‌ها دچار خوردگی عمیق، شیار یا ناصافی شده باشند، تعویض آفتامات به تنهایی یک راه حل موقتی است و دینام نیاز به تراشکاری کلکتور یا تعویض روتور دارد.
4. نصب آفتامات جدید: آفتامات JHB را جایگزین قطعه قدیمی کرده و پیچ‌های آن را محکم کنید. مطمئن شوید که ذغال‌ها به آرامی روی کلکتور قرار گرفته‌اند.
5. تست نهایی: پس از نصب مجدد دینام و اتصال باتری، خودرو را روشن کرده و با یک مولتی‌متر ولتاژ دو سر باتری را اندازه بگیرید. ولتاژ باید در حالت کارکرد موتور پایدار و در محدوده 14.1 تا 14.4 ولت باشد.

6) قطعات وابسته و مکمل

هنگام تعمیر دینام، بررسی و تعویض سایر قطعات مصرفی آن هوشمندانه است.

7) تفاوت با نمونه اصلی (Genuine)

• کیفیت ساخت: نمونه اصلی (Genuine) که معمولاً ساخت DENSO است، از بالاترین استاندارد کیفی در مدارات الکترونیکی و مواد اولیه برخوردار است و دقیق‌ترین ولتاژ را تنظیم می‌کند.
• طول عمر: آفتامات‌های اصلی DENSO به طور متوسط طول عمر بالاتری نسبت به بهترین نمونه‌های افترمارکت دارند.
• قیمت: برند JHB تایوان یک راه حل بسیار مقرون‌به‌صرفه است و قیمتی به مراتب پایین‌تر از نمونه اصلی دارد، در حالی که کیفیت قابل قبولی را ارائه می‌دهد.
• دقت ولتاژ: در موارد نادر، ممکن است ولتاژ تنظیم شده در نمونه‌های افترمارکت تفاوت جزئی (حدود 0.1 تا 0.2 ولت) با نمونه اصلی داشته باشد که معمولاً تأثیر منفی بر عملکرد سیستم ندارد. JHB از برندهای معتبر در این زمینه است.