
21908-75010 - ریتارد تویوتا هایس 87-95
1) معرفی فنی قطعه
قطعه با شماره فنی 21908-75010، یک دمپر مکانیکی (Dashpot) است که روی بدنه کاربراتور نصب میشود.
وظیفه اصلی این قطعه، جلوگیری از بسته شدن ناگهانی دریچه گاز هنگام رها کردن پدال است. وقتی پای خود را به سرعت از روی پدال گاز برمیدارید، این قطعه با ایجاد مقاومت، باعث میشود دریچه گاز به آرامی به حالت درجا (Idle) بازگردد. این عمل دو فایده دارد:
- جلوگیری از خاموش شدن موتور به دلیل قطع ناگهانی هوا و تغییر شدید مخلوط سوخت.
- کاهش تولید آلایندههای هیدروکربنی (HC) در زمان کاهش سرعت.
2) جدول فیتمنت و سازگاری (Fitment)
این قطعه عمدتاً روی موتورهای سری RZ (کاربراتوری) و برخی سریهای Y نصب شده است:
| Model | Chassis Code | Engine | Years | Note |
|---|---|---|---|---|
| Toyota Hiace | RZH102 / RZH103 / RZH112 | 1RZ (2.0L) / 2RZ (2.4L) | 1989 – 2004 | مخصوص مدلهای کاربراتوری (معروف به هایس تخممرغی/بغلشیشهای) |
| Toyota Hilux | RZN140 / RZN150 | 1RZ / 2RZ | 1997 – 2001 | هایلوکسهای موتور RZ کاربراتوری |
| Toyota Hiace (Old) | YH50 / YH60 | 2Y / 3Y | 1987 – 1989 | (نیاز به تطبیق دقیق پایه دارد) |
3) شماره فنیهای اصلی (OEM Part Numbers)
| Part Name | OEM Number | Description |
|---|---|---|
| Dash Pot Sub-Assy | 21908-75010 | شماره فنی قطعه درخواستی (کپسول دشپات) |
| Screw, Adjusting | 219xxx-xxxxx | پیچ تنظیم ارتفاع دشپات |
| Carburetor Assy | 21100-75xxx | مجموعه کامل کاربراتور که این قطعه روی آن سوار است |
4) ویژگیهای فنی و مزایا
• مکانیزم دیافراگمی/فنری: داخل این کپسول یک دیافراگم و فنر وجود دارد که هوا را از یک سوراخ بسیار ریز (اوریفیس) خارج میکند تا حرکت میله آهسته شود.
• قابلیت تنظیم: دارای رزوه روی بدنه یا میله است که اجازه میدهد نقطه درگیری با اهرم گاز دقیقاً تنظیم شود.
• محافظ گردگیر: دارای یک لاستیک آکاردئونی کوچک برای جلوگیری از ورود گرد و خاک به داخل سیلندر دشپات.
5) جدول علائم خرابی و زمان تعویض
خرابی دشپات (ریتارد) تأثیر مستقیمی بر کیفیت رانندگی و کارکرد درجا دارد:
| Symptom | Technical Meaning | Result |
|---|---|---|
| خاموش شدن ناگهانی | Engine Stall | وقتی گاز را ول میکنید (مثلاً پشت سرعتگیر یا چراغ قرمز)، موتور خاموش میشود زیرا دریچه گاز سریعتر از افت دور موتور بسته شده است. |
| گاز خوردن بیهوده | High Idle Hang | اگر میله دشپات گیر کند و جمع نشود، گاز موتور روی دور بالا (مثلاً ۱۵۰۰) میماند و پایین نمیآید. |
| نوسان دور موتور هنگام توقف | RPM Dip | دور موتور لحظهای خیلی پایین میآید (تا مرز خاموشی) و سپس دوباره بالا میآید و صاف میشود. |
6) برندهای پیشنهادی بازار ایران
| Brand | Quality | Note |
|---|---|---|
| Toyota Genuine | عالی | دقیقترین زمان برگشت (Damping Time) را دارد. |
| Aisan (ژاپن) | بسیار خوب | تولیدکننده اصلی کاربراتور برای تویوتا. |
| HKT (ژاپن) | خوب | برند افترمارکت با کیفیت قابل قبول. |
| تایوانی/چینی | متوسط | ممکن است فنر آنها زود ضعیف شده یا لاستیک دیافراگم خشک شود. |
7) نکات نصب حرفهای
• تنظیم دقیق (Adjustment): نصب این قطعه پایان کار نیست. باید طبق راهنما تنظیم شود. معمولاً تنظیم به این صورت است:
- دور موتور را به حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ برسانید.
- پدال را رها کنید.
- دشپات باید در دور موتور خاصی (مثلاً ۱۸۰۰ RPM) با اهرم گاز تماس پیدا کند و از آنجا به بعد سرعت بسته شدن را کم کند.
• عدم روغنکاری: هرگز به شفت (میله) این قطعه روغن یا گریس نزنید؛ زیرا گرد و خاک را جذب کرده و باعث گیر کردن آن میشود.
• تست سلامت: انگشت خود را روی سوراخ ته کپسول (اگر دارد) یا خروجی هوا بگذارید و میله را فشار دهید؛ باید مقاومت احساس کنید. اگر راحت و سریع حرکت کرد، دیافراگم داخلی پاره است.

