دستهبندی : موتور
11701-75020-01 - کپه بالایی یاتاقان ثابت میل لنگ و بدنه تویوتا هایلوکس | پرادو | هایس
Toyota Hilux Upper Main Bearing Cap – Grade 01 – OEM 11701‑75020‑01
تحلیل فنی یاتاقان ثابت تویوتا هایلوکس (کد 11701-75020-01)
1) معرفی فنی و مشخصات قطعه
باید توجه داشت که این قطعه “کپه فلزی” (Cap) نیست، بلکه “پوسته یاتاقان” (Bearing Shell) است که زیر کپه قرار میگیرد. این کد مربوط به یاتاقانهای ثابت میللنگ است که وظیفه نگهداری میللنگ روی بلوک سیلندر را بر عهده دارند.
پسوند -01 در انتهای کد فنی بسیار حیاتی است. این عدد نشاندهنده سایز تعمیراتی (Over Size) نیست، بلکه نشاندهنده “Mark 1” از سایز استاندارد (STD) است. تویوتا برای دقت مونتاژ میکرونی، سایز استاندارد را به زیرمجموعههایی (Mark 1, 2, 3, …) تقسیم میکند.
| ویژگی (Attribute) | مشخصات (Specification) |
|---|---|
| نام قطعه | یاتاقان ثابت میللنگ (Crankshaft Main Bearing) |
| شماره فنی | 11701-75020-01 |
| سایز | استاندارد - مارک ۱ (STD - Mark 1) |
| موتور هدف | سری TR (2TR-FE و 1TR-FE) |
| جنس | آلیاژ سه لایه (Tri-metal) یا آلومینیوم پیشرفته (بسته به سال ساخت) |
2) جدول فیتمنت و سازگاری (Fitment Mapping)
این یاتاقان قلب تپنده موتورهای 4 سیلندر بنزینی سری TR تویوتا است.
| مدل خودرو (Model) | کد شاسی | موتور | توضیحات |
|---|---|---|---|
| Toyota Hilux Vigo | TGN16, TGN26 | 2TR-FE (2.7L) | مدلهای 2005 تا 2015 |
| Toyota Hilux Revo | TGN126 | 2TR-FE | مدلهای 2016 به بعد |
| Toyota Prado | TRJ120, TRJ150 | 2TR-FE | پرادو 4 سیلندر |
| Toyota Hiace | TRH200 | 2TR-FE / 1TR-FE | ون هایس |
| Toyota Fortuner | TGN51, TGN61 | 2TR-FE | فورچونر 4 سیلندر |
3) تشریح کاربری و عملکرد
- کاهش اصطکاک: ایجاد سطحی بسیار صیقلی و نرم برای چرخش محورهای ثابت میللنگ.
- تشکیل فیلم روغن: طراحی این یاتاقان به گونهای است که فشار هیدرودینامیک روغن را حفظ کرده و مانع تماس فلز با فلز (میللنگ با بلوک) شود.
- انتخاب دقیق (Select Fit): کد
-01یعنی ضخامت این یاتاقان دقیقاً برای پر کردن فاصله خاصی که کارخانه با کد “1” روی بلوک یا میللنگ حک کرده، طراحی شده است.
4) علائم خرابی و دلایل تعویض
- صدای یاتاقان (Knocking): صدای تقتق عمیق از پایین موتور که با افزایش دور موتور تندتر میشود.
- افت فشار روغن: اگر فاصله (Clerance) بین یاتاقان و میللنگ زیاد شود، فشار روغن افت کرده و چراغ روغن روشن میشود.
- فلز در روغن: مشاهده برادههای مسی یا نقرهای رنگ در کارتل یا فیلتر روغن.
- قفل کردن موتور (Seizure): در صورت نرسیدن روغن، یاتاقان ذوب شده و به میللنگ میچسبد.
5) نکات نصب و تعویض (بسیار مهم - تخصصی)
- قانون انتخاب مارک (Selection Rule): در موتورهای تویوتا 2TR، نمیتوانید تصادفی از Mark 1 استفاده کنید. باید اعداد حک شده روی بلوک سیلندر و اعداد حک شده روی میللنگ را با هم جمع کنید تا مارک مورد نیاز (1، 2، 3 و …) مشخص شود. استفاده اشتباه باعث سفت شدن (Bind) یا لقی بیش از حد میشود.
- فرمول: (عدد روی بلوک) + (عدد روی میللنگ) = (مارک یاتاقان مورد نیاز).
- تست پلاستیک گیج (Plastigauge): پس از انتخاب یاتاقان، حتماً باید با استفاده از پلاستیک گیج، لقی روغن (Oil Clearance) چک شود تا در محدوده استاندارد کارخانه باشد.
- تمیزی مطلق: کوچکترین ذره گرد و غبار پشت یاتاقان باعث تغییر فرم آن و گریپاژ موتور میشود.
- ترککشی (Torque Specs): کپههای یاتاقان باید دقیقاً طبق دستورالعمل (ترکمتر + زاویه) سفت شوند.
6) قطعات وابسته و مکمل
- یاتاقان متحرک (Connecting Rod Bearing): کد
13041که برای شاتونها استفاده میشود. - بغل یاتاقانی (Thrust Washer): کد
11011برای کنترل لقی طولی میللنگ. - اویل پمپ: عامل حیاتی در سلامت یاتاقانها.
- میللنگ: اگر میللنگ تراش بخورد، دیگر این یاتاقان استاندارد (Mark 1) قابل استفاده نیست و باید از یاتاقانهای تعمیراتی (0.25 یا 0.50) استفاده کرد.
7) مقایسه نمونه اصلی (Genuine) با متفرقه (Aftermarket)
- نمونه اصلی (Toyota/Taiho): دارای آلیاژ چند لایه بسیار مقاوم است. مهمتر از همه، تلورانس ضخامت آن در حد میکرون دقیق است که با کد
-01مشخص شده است. - نمونه متفرقه (تایوانی/چینی): معمولاً سیستم Mark 1/2/3 را رعایت نمیکنند و فقط یک “سایز استاندارد عمومی” میفروشند که میانگین همه مارکهاست. این یاتاقانها برای تعمیرات عمومی شاید جواب دهند، اما برای یک تعمیر موتور دقیق (Overhaul) و بیصدا که 200 هزار کیلومتر دیگر کار کند، کیفیت و دقت ابعادی نمونه اصلی را ندارند.